Energia z wiatru rozkręca gospodarkę Szczecina i regionu

Szczecin stoi przed ogromną szansą, aby zostać ważnym ośrodkiem dla branży związanej z Morską Energetyką Wiatrową. Jak pokazuje miniony rok słowa przekuwają się w czyny. Rok 2023 to początek nowych inwestycji, realizacji ważnych projektów i nowych  inicjatyw. Sektor offshore faktycznie  zaczyna być kluczowy dla rozwoju gospodarki i bezpieczeństwa naszego regionu. Poniżej przegląd najważniejszych wydarzeń dotyczących MEW.

Szczecin liderem w produkcji zielonej energii. Nasze miasto to wyjątkowe miejsce pod każdym względem. Piękna architektura, bogata oferta kulturalna. To także atrakcyjne możliwości spędzenia wolnego czasu: mariny, bulwary, pola golfowe, dzikie rozlewiska Odry.  Szczecin to miasto zielone – aż 30 proc. powierzchni stanowią lasy, parki i skwery. 

Nasze położenie, warunki przyrodnicze i podejście proekologiczne sprawiają, że jesteśmy w przełomowym momencie. Naszą uwagę koncentrujemy dziś na odnawialnych źródłach energii, a szczególnie na elementach związanych z morską energetyką wiatrową. Potencjał  Szczecina i naszego województwa pod tym względem nie ma w sobie równych.  Mamy możliwości, by stać się polskim hubem offshorowym. Ten scenariusz już się realizuje – mówi Piotr Krzystek, prezydent Szczecina

Na rynek wchodzi kluczowy gracz. “Przełomowa decyzja o strategicznym znaczeniu, nowe otwarcie i ogromna szansa na dynamiczny rozwój” – takie opinie pojawiły się po tym, jak kilkanaście miesięcy temu duńska firma Vestas – światowy gigant w dziedzinie produkcji komponentów do elektrowni wiatrowych – ogłosiła budowę swojej fabryki w Szczecinie.

Realizacja tej inwestycji może wypełnić lukę po upadku przemysłu stoczniowego. Mamy nadzieję, że działania związane z energetyką wiatrową wzmocnią gospodarkę Szczecina. Jest to zupełnie nowe otwarcie dla rozwoju gospodarczego naszego miasta, rozwoju zaawansowanego, bo opartego na nowoczesnych technologiach. Powstanie takiego zakładu z pewnością wygeneruje dodatkowe miejsca pracy i wpłynie znacznie na otoczenie biznesowe oraz przyciągnie do naszego regionu kooperantów tej firmy –  tak wtedy to wydarzenie komentował Marek Kubik, prezes Agencji Rozwoju i Metropolii Szczecina.

Jak się okazało te słowa z miesiąca na miesiąc nabierały konkretnych kształtów Już wiosną tego roku Vestas kupił w przetargu rozległy teren w Szczecinie wraz z infrastrukturą po upadłej fabryce ST3 Offshore, w której jeszcze kilka lat temu produkowano fundamenty dla morskich wiatraków. Na koniec lata transakcja została formalnie sfinalizowana.

Do niedawna rozmawialiśmy o dużym potencjale Szczecina i naszego regionu związanym z sektorem offshore. Teraz mówimy już o konkretnych działaniach, które są realizowane na naszym terenie – mówi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina. Miasto Szczecin od początku towarzyszy firmie Vestas przy jej poczynaniach, rozmawia  o współpracy i nowej inwestycji w naszym mieście. 

W czerwcu przedstawiciele Miasta i Agencji Rozwoju Metropolii Szczecińskiej brali udział w szeregu spotkań i konferencji związanych z MEW. M.in. na zaproszenie Ambasadora Danii, oglądali fabrykę i obiekty szkoleniowe firmy Vestas, a także port Esbjerg, który przeszedł drogę od tradycyjnej działalności portów rybackich do działalności w zakresie energii wiatrowej na morzu.

Kluczowym elementem decyzji inwestora, by Szczecin stał się centrum offshore jest jego lokalizacja, bliski dostęp do wody  – przez Zalew Szczeciński do morza – tłumaczy Renata Polikowska, dyrektor w spółce ARMSZachodniopomorskie wg statystyk i mapy OZE  produkuje aż 82 proc. energii odnawialnej w Polsce. Morze Bałtyckie jest uznawane za jeden z najlepszych akwenów do rozwoju energetyki wiatrowej. Dziś oczywiście liderami są Duńczycy i Niemcy, ale inne państwa, w tym Polska, również chcą się rozwijać w tym kierunku. I w tym, jako Szczecin, upatrujemy naszej szansy.

W Świnoujściu ruszyła budowa terminalu instalacyjnego. Zakład duńskiego giganta to naprawdę ważna inwestycja dla naszego regionu. Jednak tuż obok, w  Świnoujściu, rozpoczęła się w tym roku realizacja kolejnego kluczowego dla offshore projektu – budowa terminala instalacyjnego. Jego zadaniem będzie przeładowywanie, składowanie i montaż sekcji wież wiatrowych wraz z fundamentami oraz innych elementów turbin wiatrowych. Terminal będzie obsługiwał inwestycje realizowane również na wodach niemieckich, szwedzkich i duńskich. Firma Budimex wykona część lądową inwestycji za sumę ponad 118 mln zł. Z kolei za realizację części wodnej odpowiada firma PORR. W ramach  kontraktu powstaną nabrzeża i ścianka szczelna. Akwen zostanie pogłębiony do 10,5 metra. Finał budowy inwestycji w Świnoujściu planowany jest na przyszły rok. 

Fabryka w Szczecinie i port instalacyjny w Świnoujściu mają być strategicznymi elementami realizacji pierwszej w Polsce morskiej farmy wiatrowej Baltic Power. Jest to wspólny projekt Grupy ORLEN i Northland Power. Farma będzie o mocy do 1,2 GW i od 2026 roku ma zasilać czystą energią ponad 1,5 miliona gospodarstw domowych. Jest to element ekologicznej transformacji energetycznej, dającej bezpieczeństwo naszemu kraju.

Zapowiedziano powstanie następnych farm wiatrowych w naszym regionie. To kolejne dobre wiadomości dla naszego województwa i branży offshore. W październiku Ministerstwo infrastruktury przyznało 10 koncesji na budowę morskich farm wiatrowych. Część z nich ma się znajdować w woj. zachodniopomorskim. Pozwolenia zostały przyznane dla Orlenu i Polskiej Grupy Energetycznej – po pięć dla każdej ze spółek. Cztery dotyczą naszego regionu, okolic Kołobrzegu.  Orlen planuje tam  zbudować  280 turbin wiatrowych. Ich  łączna moc ma wynieść 4,2 GW. W sumie powierzchnia tych czterech obszarów to blisko 500 km2. 

Jedna z przyznanych  koncesji dla Orlenu  znajduje się na Ławicy Słupskiej. Tam spółka z Płocka wraz wraz z kanadyjskim Northland Power wybuduje pierwszą polską farmę wiatrową na morzu Bałtyckim. Inwestycja będzie realizowana w ramach projektu Baltic Power i ma być ukończona w 2026 roku. W sumie w obszarze pozyskanych przez Orlen zezwoleń będą mogły powstać morskie elektrownie wiatrowe o łącznej mocy 5,2 GW.

Powołano Centrum Kształcenia Kompetencji Polskiego Offshore.

Również w październiku zapowiedziano powstanie w Szczecinie Centrum Kompetencji Polskiego Offshore. Jak mówią przedstawiciele Miasta: Ta inicjatywa świetnie wpisuje się w nasze działania w zakresie przygotowania kadr na rzecz sektora offshore wind.

Celem Centrum będzie przygotowanie kadr do obsługi inwestycji ORLEN Neptun związanych morską energetyką wiatrową. Cieszy mnie inicjatywa ORLEN Neptun, bo doskonale wpisuje się ona w nasze dotychczasowe działania i projekty w zakresie przygotowania kadr na rzecz sektora offshore wind. Jestem świadomy, jak ogromne jest to wyzwanie, które wymaga koordynacji działań i dobrej współpracy wielu partnerów. Nie mam jednak wątpliwości, że zarówno Szczecin, jak i cały region zachodniopomorski ma potencjał i możliwości, by stać się kluczowym elementem na mapie offshorowej Polski – mówi Michał Przepiera, zastępca prezydenta Szczecina

Zgodnie z podpisanym listem intencyjnym, w ramach Centrum Kompetencji Polskiego Offshore, odbywać się będą wykłady, warsztaty, szkolenia, konferencje i seminaria poświęcone morskiej energetyce wiatrowej. 

Uruchomienie Centrum Kompetencji Polskiego Offshore to konieczność. Budowa, a potem eksploatacja morskich farm wiatrowych wymaga fachowców ze specjalistycznymi kwalifikacjami. Na razie w Polsce jest ich ciągle za mało. Dlatego musimy jak najszybciej wykształcić młodych inżynierów, logistyków, czy operatorów do pracy zarówno na morzu, przy farmach wiatrowych, jak i w portach  instalacyjnych i serwisowych – mówi Robert Nowicki, prezes zarządu ORLEN Neptun.

W ramach funkcjonowania Centrum Kompetencji Polskiego Offshore, spółka ORLEN Neptun, zadeklarowała uruchomienie programu stypendialnego oraz zorganizowanie praktyk i staży.

– To bardzo dobry pomysł. Dla naszych studentów, którzy jako pierwsi w Polsce kształcą się na kierunku studiów inżynierskich związanym z morską energetyką wiatrową, będzie to szansa nie tylko na poszerzenie praktycznych kompetencji zawodowych, ale również poznania specyfiki pracy w ORLEN Neptun. Dzięki temu w przyszłości, stając się częścią wysoko wykwalifikowanej kadry profesjonalistów, będą oni stanowić o sile polskiego offshoru mówi Wojciech Ślączka, Rektor Politechniki Morskiej w Szczecinie.

W Szczecinie będą produkować wieże wiatrowe. Jesienią kolejny gigant w branży offshore zapowiedział zainwestowanie milionów w Szczecinie. Tym razem chodzi o firmę Windar. Hiszpańska spółka i Zarząd Portów Szczecin i Świnoujście  podpisały przedwstępną umowę dzierżawy terenów położonych na Ostrowie Grabowskim. To tam ma powstać nowoczesna fabryka produkująca wieże wiatrowe. Na obszarze o pow. ok 17 ha, położonym w szczecińskim porcie, będą produkowane elementy wież wiatrowych dla morskich lub lądowych farm wiatrowych. Poza tym w fabryce będą powstawać także m.in. konstrukcje fundamentów dla offshore i onshore, konstrukcje masztów lub wież metalowych, itp

Bardzo się cieszymy, że firma Windar wybrała Szczecin i że w naszym mieście powstanie tak ważna dla branży offshore i onshore fabryka – mówi Michał Przepiera –  dziękujemy  Portowi, Windarowi i Ministerstwu za to, że ta kooperacja przyniosła efekty i w Szczecinie powstanie kolejna ważna inwestycja, generująca nowe miejsca pracy i wzmacniająca naszą gospodarkę.

Windar deklaruje, że rozpocznie działalność w pierwszej połowie 2026 roku. W związku z inwestycją firma planuje zatrudnić przynajmniej 400 osób. To kolejna firma w branży offshore, które inwestuje w Szczecinie i w naszym regionie. Duńska Firma Vestas zapowiedziała budowę fabryki, w której będzie produkować komponenty do morskich farm wiatrowych. 

Morska energetyka wiatrowa. Szanse i wyzwania. Jak pokazują fakty nasz region stoi przed wielką szansą związaną z rozwojem Morskiej Energetyki Wiatrowej. Mamy ogromny potencjał i nie możemy go zmarnować.  W całym procesie kluczowy jest też czynnik związany z wykwalifikowaną kadrą – mówili jednym głosem uczestnicy czerwcowego spotkania branży offshore: Biznes. Edukacja. Inwestycje.

To była jedna z większych konferencji na ten temat w naszym regionie.  Wzięło w niej udział ponad 120 osób, m.in: dyrektorzy szkół średnich, przedstawiciele Wydziału Oświaty z Urzędu Miasta Szczecin,  Wydziału Edukacji i Sportu Urzędu Marszałkowskiego, a także prezesi i inni przedstawiciele firm powiązanych z branżą energetyczną. Uczestnicy spotkania zastanawiali się m.in. nad potrzebami branży offshore w zakresie zatrudnienia, a także nad tym jakie warunki należy opracować, aby stworzyć nowe programy w szkołach.

To spotkanie potraktowano jako wstęp do połączenia dwóch światów: biznesu i edukacji na rzecz branży energetyki wiatrowej.  Nie zabrakło ciekawych wniosków w dyskusji. Ze strony Miasta jest zapewnienie o wsparciu dla wypracowanych pomysłów i projektów. Samorząd jest świadomy faktu, że proces inwestycyjny przebiega wielopłaszczyznowo. Można go rozpisać na poszczególne fazy: rozpoznanie potrzeb w zakresie zatrudnienia i stanu obecnego na rynku pracy, określenie zadań do realizacji w ścisłym porozumieniu z branżą, a także realne określenie możliwości kadrowych i finansowych u każdego z partnerów oraz wskazanie deficytów czy słabych stron oraz rozwiązań, które mogą przyczynić się do ich niwelacji. Na koniec wdrożenie i koordynacja.

Plan rozwoju sektora wind offshore w naszym regionie obejmuje kilka segmentów: konstrukcje morskie, jednostki pływające, transport i logistykę, serwis i remonty, energetykę morską, materiały, działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną oraz  edukację. To właśnie dobre wykształcenie stanowi ważny czynnik w procesie inwestycyjnym.

Z jednej strony jest edukacja na poziomie uczelni wyższych. W tym przypadku, Szczecin i Koszalin są dobrze przygotowane. Rozwijają kierunki związane z energetyką wiatrową –  mówi Andrzej Montwiłł, pełnomocnik Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego ds. OZE i H2 –  Z drugiej strony jest kształcenie na poziomie zawodowym, tutaj mamy najwięcej do zrealizowania. Trzeci obszar to są przekształcenia zawodowe. Są osoby o zawodach, które powoli zanikają a mają styczność z tematami, o których dziś rozmawiamy i te osoby należałoby przebranżowić.

Wchodzimy w nowy rok, patrzymy z nadzieją na przyszłość. Układamy plany i chcemy z nową energią realizować marzenia. Z informacji, które zewsząd napływają wynika, że branża offshore w tym nadchodzącym czasie będzie rozwijała się dalej prężnie. Tego “biegu na przód” już nie da się zatrzymać. Miasto liczy, że  kolejni ważni dla tego sektora inwestorzy będą lokować w naszym regionie swój biznes, a założone cel, aby Szczecin stał się strategicznym graczem dla offshoru w tej części Europy zostanie osiągnięty.